"A Strangeness in My Mind"

کتاب دیگری از اورهان پاموک بود که دیروز تمام کردم . بعد از خواندن چند کتاب از پاموک چرا من این کتاب را دوباره انتخاب کردم ؟

در یکی از مصاحبه های که از اورهان پاموک دیدم گفته بود بیشترین وقت و انرژی اش را برای نوشتن این کتاب گذاشته است. حدود شش از نویسندگی اش را از سال ۲۰۰۸- ۲۰۱۴. پاموک که که ۲۰۰۶ برنده جایزه ادبی نوبل شد بیشتر توجه ها را چه در ایران و چه در سایر کشورها به خودش جلب کرد.

قبلا چند کتاب از اورهان پاموک را خواندم و شنیده ام از جمله

جودت بیک و پسران

نام من سرخ

برف

استانبول ( خاطرات و شهر)

برای من کتاب نام من سرخ همچنان بهترین کتاب است که پاموک خواندم. این کتاب مثل اغلب کتابهای اورهان پاموک در ایران هم چاپ شده عنوان اصلی کتاب

Kafamda Bir Tuhaflk

است و در ایران با عناوین چون" شوری در سر" که آقای عین اله غریب ترجمه کرده و "چیز غریبی در سر" که آقای صابر حسینی ترجمه اش کرده.

یکی از دلایلی که اغلب ما در خواندن رمان بالاخص رمان های خارجی باهاش به مشکل بر می خوریم تعداد زیاد شخصیت های داستان است که غالباً این اسامی برای ما نا آشناست و گاها عجیب و طولانی و خواندن داستان را حداقل تا یک سوم کتاب برای ما سخت میکند . اورهان پاموک یک کار مناسبی کرده و در اول کتاب ششصد صفحه ایی آمده و یک

family tree

را گذاشته که به حل موضوع کمک می کند.

این کتاب در هفت فصل نوشته شده و فصل اول با این جمله از ابراهیم شیناسی شروع میشه و خواننده را شوک میده که چرا نویسنده همان اول کتاب خودش داستان را لو میده یا بقول آمریکایی ها سپویلد می‌کنه. اما با گذشت زمان متوجه می شویم که این موضوع نه این که اهمیت نداشته باشد اما اولویت اصلی در نگارش این کتاب نیست.

داستان از زبان شخصیت های مختلف کتاب بیان میشه ، بطور مثال فرار کردن رایحا با مولود از زبان رایحا ، مولود ، سلیمان که برای فرار آنها کمک می‌کند ، از زبان عبدالرحیم پدر رایحا از زبان خواهرانش وحیده و سمیحا و... بیان میشه. نمونه این کتاب که یک موضوع توسط شخصیت های مختلف کتاب بیان میشه سمفونی مردگان مرحوم عباس معروفی است.

داستان ویژگی پیچیده ایی ندارد و تقریبا یک داستان خطی است اما پاموک سعی کرده در انتهای هر بخش یک شوکی به داستان میدهد و خواننده کتابش را بدنبال خودش می کشد. در حالی که سیر داستان پیش میره . پاموک با زرنگی و شناختی که از خوانندگان داستانش دارد به اتفاقات جهان نیز اشاره می کند. به آمد خمینی یه ایران و نگرانی بخشی از مردم ترکیه به تبدیل شدن حکومت شان شبیه جکومت ابران ، رو بوس و ملاقات گورباچوف با ریگان، اتفاقات میدان تیانانمن و ...

موضوع داستان حول محور زندگی مولود فروشند بوزا , ماست و آیران ( دوغ) هست. بوزا که یک نوع نوشیدنی که ترک ها و مناطقی از شمال آفریقا و شرق اروپا نوشیدنی رایج است و از تخمیر گندم و ارزن دست میشه و بعنوان بعنوان یک نوشیدنی غیر الکلی شناخته میشه هر چند به جهت تخمیر مقدار بسیار کمی حدود یک درصد الکل دارد، پاموک با دست مایه قرار دادن زندگی مولود بعنوان دستفروش خیابانی به زندگی مردم فقیر و مهاجر استانبول می پردازد. مهاجرانی که از مناطق روستایی اناتولی و سواحل دریای سیاه به استانبول مهاجرت کرده اند و محله های فقیر نشینی را با عنوان

gecekondu

تشکیل داده اند . پاموک در دل این داستان به ویژگی‌های انسانی و ساختارهای سیاسی و اجتماعی شهر استانبول را توصیف میکند.

در طول داستان اورهان روند تغییر شهر از جمله ساخت و ساز های شهری چون احداث پل جدید ، ساخته اتوبان ها و بلوارهای بزرگ و تخریب ساختمان های چوبی بی رنگ و نمایی که زمانی مولوت در آن خیابان های بوزا می‌فروخت اشاره می کند.

این کتاب در مورد استانبول است سرنوشت یک شهر در گذر زمان و در قالب داستانی از آدمها و شغل های که داشته اند. هر چند اورهان در کتاب استانبول به تفصیل به شرح این شهر و سرنوشت آن پرداخته است.

اینکه چگونه ارامنه و یونانیان آنجا می‌زیستند و همواره آثار معماری آنها یکی از شاخص های اصلی شهر استانبول هستش.

دعواهای پیدا و پنهان اما همیشگی سنی ها و علوی ها که گاه منجر به جنگ ها و اختلافات داخلی شده. و اخزاب سیاسی مختلفی که در ان کشور سر در آورده اند.

رقابت های دایمی ملی گرا و اسلام گرا که در ملاحظات پوش زنان غالباً نمود پیدا می کنند.

.بافت شهری و شهرسازی که بعد از چهل سال مناطق فقیرنشین غالبا یک طبقه ای تبدیل به آسمان خراش ها و مراکز تجاری و مال شده اند

رواج رشوه در ادارات دولتی ، رشد گروه های گانگستری و مافیایی که ناشی از فقر و پا در هوایی قشر جوان است

و نهابتا شرایط فروشندگان خیابانی و دوره گرد که با تغییر چهره شهرها از بین رفتند و یا به نوعی تفییر شکل داده اند تا ادامه پیدا کنند و حتی فراموشی شده اند و اورهان با این کتاب میخواهد به نوعی دین خودش را نسبت به این قشر از جامعه ادا کند و بدنبال حفظ میراث یک شغل .است که با آمدن امکانات مدرن و امروزی رو بفراموشی است

A Strangeness in My Mind, Orhan Pamuk , Notes for My Daughter, Isuda